Cúng ông Công ông Táo (gọi tắt là cúng ông Táo) là lễ cúng mang đậm nét văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Theo quan niệm dân gian, ngày 23 tháng Chạp âm lịch hằng năm, các vị Táo Quân sẽ cưỡi cá chép về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng toàn bộ sự việc đã diễn ra trong gia đình suốt một năm vừa qua. Đến đêm giao thừa, các Táo Quân mới trở lại tiếp tục nhiệm vụ trông coi bếp núc và bảo vệ gia đình trong năm mới. Các gia đình Việt Nam thường tổ chức lễ cúng để tiễn các Táo Quân về trời để cầu may mắn và bình an trong năm mới.
Bài viết này, Đồ Cúng Việt sẽ hướng dẫn bạn chi tiết về: những lễ vật cần có trong mâm cúng ông Công ông Táo, bài cúng chuẩn tâm linh và cách cúng đúng theo phong tục truyền thống. Nếu bạn có nhu cầu đặt mâm cúng ông Táo hoặc mâm cúng tất niên, hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ!
NỘI DUNG BÀI VIẾT:
Nguồn gốc và ý nghĩa
Sự tích Táo Quân (hai ông – một bà) của người Việt có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, và Thổ Kỳ trong Lão giáo Trung Quốc. Theo quan niệm dân gian, ba vị thần này là thần Đất, thần Nhà, và thần Bếp. Họ có vai trò quan trọng trong việc mang lại may mắn và tài lộc, giúp cai quản nhà cửa, bếp núc và giúp xua đuổi ma quỷ, giữ gìn sự bình yên cho gia đình. Vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm, các vị Táo Quân sẽ cưỡi cá chép về trời để báo cáo với Ngọc Hoàng về mọi sự việc trong gia đình.
Lễ cúng ông Táo vì thế mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong văn hóa Việt Nam, thể hiện lòng thành kính đối với các vị thần linh, đồng thời cầu mong một năm mới ấm no, đủ đầy và hạnh phúc hơn.
Trong lễ cúng, người dân thường cúng cá chép và sau đó thả ra sông, ao hoặc hồ với ý nghĩa “cá vượt Vũ môn” hay “cá chép hóa rồng.” Cá chép là biểu tượng của sự kiên trì vượt khó, tượng trưng cho khát vọng đạt được thành công trong cuộc sống.
Cúng ông Công ông Táo vào ngày nào, giờ nào?
Như đã đề cập, lễ cúng ông Công ông Táo thường được tổ chức trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp (tháng 12 âm lịch) hàng năm. Người dân thường sẽ được cúng và ngày 21 và 22 tháng Chạp. Theo quan niệm dân gian, sáng ngày 23 tháng Chạp các vị Táo Quân sẽ cưỡi cá chép vàng để về trời. Nếu cúng sau thời điểm này, các vị thần có thể sẽ không chứng giám và nhận được lễ vật do đã khởi hành về thiên đình.
Mâm cúng ông Công ông Táo đơn giản gồm những gì?
Mâm cúng là phần không thể thiếu trong lễ cúng ông Táo, thể hiện lòng thành kính của gia đình đối với các vị thần linh cai quản trong nhà. Mâm cúng ông Táo truyền thống và đơn giản thường bao gồm:
- Bộ giấy cúng ông Táo
- Hài, mũ, áo (2 bộ nam, 1 bộ nữ)
- Mâm trái cây ngũ quả theo mùa
- Hoa cúng: hoa cúc vàng hoặc hoa đồng tiền, hoa lay ơn, hoa đào, hoa mai…
- Gạo, muối.
- Trà, rượu, nước.
- Nhang trầm
- Nến ly (đèn cầy ly)
- Xôi chè cúng
- Trầu cau
- Hộp bánh kẹo
Một số lễ vật mặn trong mâm cúng ông Táo:
- Thịt heo, thị gà: luộc hoặc quay
- Giò heo
- Cá chép nước hoặc các lóc nướng
- Canh mọc
Tùy theo mỗi vùng miền, mâm cúng ông Táo sẽ có một số khác biệt trong cách chuẩn bị, nhưng hầu hết các mâm cúng đều bao gồm những lễ vật cơ bản như ở trên.
Nếu bạn có nhu cầu đặt mâm cúng ông Táo hoặc mâm cúng tất niên, hãy liên hệ ngay với Đồ Cúng Việt. Với hơn 6 năm kinh nghiệm phục vụ mâm cúng trọn gói cho hàng trăm ngàn khách hàng, chúng tôi cam kết mang đến sự tiện lợi và đầy đủ nhất cho gia đình bạn. Hiện nay, Đồ Cúng Việt đã có hơn 10 chi nhánh trên toàn quốc, trải dài từ Bắc đến Nam. Chúng tôi luôn phục vụ mâm cúng chất lượng, đúng phong tục và phù hợp với nhu cầu và phong tục của từng vùng miền.
Dưới đây là một số hình ảnh mâm cúng ông Táo mà Đồ Cúng Việt phục vụ cho khách hàng.
Hình ảnh mâm cúng ông Công ông Táo
Hướng dẫn nghi thức cúng ông Táo
Dưới đây, chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn thực hiện lễ cúng ông Táo theo đúng phong tục và thả cá chép đúng cách.
Chuẩn bị và sắp xếp mâm cúng ông Táo
Bạn có thể đặt dịch vụ mâm cúng ông Táo hoặc tự chuẩn bị. Nếu đặt dịch vụ thì sẽ được Đồ Cúng Việt chuẩn bị đầy đủ lễ vật và hướng dẫn cách cúng chu đáo nhất. Sau khi có mâm cúng thì hãy sắp xếp mâm cúng gọn gàng và đúng phong thủy tuân theo nguyên tắc “đông bình tây quả” tức là bỏ bình hoa phía đông và mâm ngũ quả phía tây theo hướng cúng. Nếu có heo quay hoặc gà luộc hoặc cá lóc thì đặt quay đầu vào trong.
Thắp hương và đọc bài văn khấn
Sau khi chuẩn bị tươm tất mâm cúng, đến giờ cúng thì gia chủ sẽ tiến hành thắp 3 nén hương lên bàn thờ gia tiên và bàn thờ ông Táo. Sau đó đứng nghiêm trang trước bàn thờ và chắp tay vái 3 lần, cầm bài văn khấn đọc để tạ ơn các vị Táo Quân đã trông coi và bảo vệ cả gia đình trong một năm vừa qua và cầu mong một năm mới nhiều sức khỏe và bình an. Đồng thời chúc các vị Táo Quân chầu trời thượng lộ bình an.
Hóa vàng
Sau khi khấn vái xong thì chờ hương tàn hoặc cháy hết khoảng 2/3 cây thì gia chủ vái lạy 3 lần và sau đó mang bộ giấy cúng ông Táo và vàng mã đi đốt để gửi cho các vị Táo Quân về trời.
Sau khi hóa vàng thì tiến hành thả cá chép và dọn dẹp nhà cửa, bếp núc sạch sẽ để chuẩn bị đón năm mới. Các vị Táo Quân sẽ trở lại vào đêm giao thừa để tiếp tục cai quản và bảo vệ gia đình.
Thả cá chép
Theo tín ngưỡng dân gian thì cá chép là phương tiện để Táo Quân cưỡi về trời nên đây là biểu tượng có ý nghĩa đặc biệt về tâm linh và phong thủy. Sau khi thực hiện xong lễ cúng ông Táo thì gia chủ sẽ mang cá chép ra sông để phóng sinh, giúp gia đình tích phước đức và làm điều lành cho năm mới. Dưới đây là một số lưu ý khi thả cá chép:
- Nên thả cá ngay sau khi thực hiện lễ cúng trước 12h trưa ngày 23 tháng Chạp.
- Chọn địa điểm có nguồn nước sạch và lưu thông tốt để cá có môi trường sống tốt.
- Chỉ thả cá chép, không thả cả túi ni lông.
- Khi thả cá nhớ vui vẻ và cầu nguyện cho cá sẽ có một cuộc sống mới tươi đẹp.
Như vậy là lễ cúng ông Táo đã thành công tốt đẹp. Gia đình bạn bắt đầu dọn dẹp nhà cửa để làm tất niên và chào đón năm mới.
Bài văn khấn cúng ông Táo
Bài văn khấn cúng ông Táo thể hiện sự thành tâm của gia đình đối với các vị thần linh cải quản nhà cửa và bếp núc, mời các vị Táo Quân nhận lễ vật và xin được tha thứ những gì chưa tốt trong một năm vừa qua, đồng thời cầu mong những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm mới. Dưới đây là bài cúng ông Táo ngày 23 tháng Chạp.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.Tín chủ (chúng) con là: …..
Ngụ tại: …..Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.
Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.
Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm. Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành. Chúng con lễ bạn tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Nam mô a di đà Phật!
Bạn có thể tải hình ảnh dưới đây và in ra để tiện sử dụng trong quá trình cúng ông Công ông Táo:
Cúng ông Táo 3 miền Bắc Trung Nam có gì khác nhau?
Lễ cúng ông Công ông Táo cũng có chút khác biệt giữa 3 miền. Dưới đây là một số đặc điểm khác biệt chính:
Lễ cúng ông táo miền Bắc
Trong lễ cúng ông táo của người miền Bắc thường sẽ có cá chép sống và sau khi cúng xong thì sẽ phóng sinh để làm phương tiện cho ông Táo cưỡi bay về trời. Đây cũng là việc làm thiện lành để tích phước đức và gột rửa những lỗi lầm của năm cũ.
Mâm cúng ông táo miền Bắc thường sẽ có: mâm ngũ quả, xôi, chè, gà luộc, rượu, nước, và giấy tiền vàng mã. Đặc biệt, miền Bắc có phong tục đốt vàng mã rất phổ biến.
Lễ cúng ông táo miền Trung
Mâm cúng ông Táo ở miền Trung thường cầu kỳ hơn vì người dân tin vào sự tích “hai ông một bà”, nên sẽ có cúng 3 cái mũ, trong đó có 2 cái mũ cánh chuồn cho 2 ông và mũ của bà thì không có cánh chuồn. Giấy cúng cũng có thêm áo giấy và ngựa giấy để ông Táo cưỡi về trời, họ ít sử dụng cá chép.
Trong mâm cúng ông táo ở miền Trung cũng có các lễ vật như: xôi, thịt lợn luộc, gà luộc, bánh chưng và các loại bánh khác…
Lễ cúng ông táo miền Nam
Người miền Nam thường cúng ông Táo đơn giản hơn, đa số gia đình sẽ cúng cá chép giấy thay vì sử dụng cá chép sống, hoặc nhiều khi còn không sử dụng cá chép.
Mâm cúng cũng được chuẩn bị các lễ vật đơn giản như: hoa quả, bánh kẹo, nhang đèn, và giấy tiền vàng mã. Người dân miền Nam cũng không có phong tục đốt vàng mã cầu kỳ như ở miền Bắc.
Nhìn chung thì cả 3 miền chỉ có khác nhau một chút về tín ngưỡng nên có sự khác nhau về lễ vật cúng để tiễn đưa ông Táo về trời. Tóm lại, tất cả các lễ cúng đều để thể hiện lòng thành kính với các vị thần linh theo tín ngưỡng dân gian. Vì thế nếu chúng ta tin vào tâm linh thì hãy chuẩn bị mâm cỗ và các lễ vật đầy đủ để thể hiện lòng thành tâm, và cầu mong những điều tốt lành hco gia đình trong năm mới.
Những lưu ý khi cúng ông Táo
- Mâm cúng: Cần chuẩn bị đầy đủ lễ vật và sắp xếp chỉn chu.
- Thời gian cúng: Trước 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp.
- Lễ vật: Ngũ quả, hương hoa, xôi, chè, cá chép (miền Bắc), hoặc ngựa giấy (miền Trung).
- Phóng sinh: Cá chép sau khi cúng nên được phóng sinh, không sử dụng lại để nấu ăn.
- Mũ áo, vàng mã: Miền Bắc và Trung thường cúng mũ, áo, vàng mã và đốt sau lễ.
- Địa điểm: Cúng trên bàn thờ, không đặt ở bếp.
- Lời khấn: Thành tâm, ngắn gọn, không hứa hẹn thiếu trách nhiệm.
- Dọn dẹp bếp: Làm sạch bếp và khu vực thờ trước khi cúng.
- Tránh sát sinh: Hạn chế sát sinh trong ngày cúng.
- Không dùng đồ giả: Tránh dùng hoa quả giả hoặc lễ vật không thật.
Như vậy là Đồ Cúng Việt đã hướng dẫn bạn đầy đủ và chi tiết về phong tục cúng tiễn ông Công ông Táo về trời. Nếu bạn có nhu cầu đặt mâm cúng ông Táo thì hãy liên hệ để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ đặt hàng. Cảm ơn bạn đã xem qua bài viết, chúc bạn và gia đình đón năm mới ngập tràn niềm vui và phát tài phát lộc!
Để lại một bình luận