Gà cúng chéo cánh được xem là lễ vật quan trọng trong hầu hết mâm lễ cúng của người dân Việt Nam. Nhưng không phải ai cũng biết cách làm gà cúng chéo cánh dáng đẹp và đúng ý nghĩa tâm linh. Bài viết này, Đồ Cúng Việt sẽ hướng dẫn chi tiết về quy trình làm gà cúng chéo cánh, từ việc vặt lông cho đến khi hoàn thành.
NỘI DUNG BÀI VIẾT:
Cách làm gà cúng chéo cánh đơn giản và đẹp mắt
Gà cúng chéo cánh đẹp là gà có dáng đẹp và cân đối, da vàng căng bóng và không bị nứt nẻ. Để làm được như thế đòi hỏi sự cẩn thận rất nhiều ở người làm. Nếu người làm gà cúng có kinh nghiệm thì quá trình làm sẽ dễ dàng hơn những người mới làm lần đầu. Nhưng bạn đừng lo, chúng tôi sẽ hướng dẫn chi tiết ngay sau đây:
Cách chọn gà cúng
Chọn gà là thứ quan trọng nhất trong quá trình làm gà cúng. Theo phong tục của người Việt, những lễ vật để dâng cúng là những thứ đẹp và hoàn hảo nhất để thể hiện sự thành tâm. Do đó, phải chọn những con gà trống ở độ tuổi đẹp, tốt nhất là trống tơ sắp đến kỳ đạp mái đầu tiên. Vì đây là giai đoạn đẹp nhất của một chú trống choai đến tuổi trưởng thành.
Nên chọn những con gà có sức khỏe tốt, có bộ lông mượt mà và óng ánh. Mồng gà phải cao và thẳng, không bị lệch hay bị biến dạng. Chân gà phải trơn tru, không bị sần sùi, các cựa gà phải đẹp và đầy đủ. Nhiều gia đình hay lựa chọn những con gà đẹp nuôi riêng để phục vụ có các dịp làm lễ cúng. Gà cúng thường có khối lượng từ 1,2 – 1,5 kg.
Cách cắt tiết gà cúng
Cắt tiết gà cúng cũng khác với khi chúng ta làm gà để ăn thông thường. Phải cắt làm sao để tiết gà chảy ra hết, tránh việc nhìn gà cúng bị thâm hoặc tối màu. Cần phải cắt gọn gàng, vết cắt không to quá cũng không nhỏ quá, chỉ khoảng 1cm để đảm bảo tính thẩm mỹ. Nhát cắt cần phải dứt khoát, tốt nhất là chỉ cần 1 nhát cắt làm đứt mạch máu để tiết ra một cách thông suốt và liền mạch. Để làm được điều này thì cần phải sử dụng dao chuyên dụng cho việc cắt tiết gà. Dao phải có đầu nhọn, lưỡi dao mỏng và sắc bén.
Vị trí cắt tiết gà cúng là ở phần gần mang tai và sát cổ gà. Nhớ vặt lông vùng này thật sạch để dễ dàng nhìn thấy mạch máu nổi lên dưới da gà. Dùng tay giữ chặt cổ gà, xác định vị trí cắt chính xác và dùng dao khứa một nhát dứt khoát. Không nên dùng lực quá mạnh, phải căn vừa tay để tránh vết cắt quá to và sâu quá sẽ làm đứt cuống họng gà.
Nếu nhát cắt đầu tiên không làm đứt hẳn mạch máu thì phải nhanh chóng dùng đầu nhọn của dao lễ đứt trong 2 giây. Nếu không nhanh tay máu sẽ bị đông lại trong mạch máu và không chảy ra nữa. Nếu làm đứt cuống họng gà thì tiết ra không hết, có thêm bọt khí và có màu đen.
Cách vặt lông gà cúng
Để làm một con gà cúng đẹp, thì khâu vặt lông cũng rất quan trọng. Không nên dùng nước quá nóng để trụng lông gà vì dễ làm cho da gà bị chín và rách khi vặt lông. Nên nhúng gà vào nước lạnh và rửa sạch trước khi trụng bằng nước sôi, để nước nóng dễ ngấm đều vào chân lông của gà hơn.
Khi vặt lông, nhớ vặt chậm và cẩn thận, không để bị rách ra. Nếu trụng gà không đều và lông khó vặt thì có thể pha nước sôi khoảng 80 độ C và trụng lại vùng bị khó vặt. Nhớ vặt lông thật sạch và kỹ càng, đặc biệt là những vùng khó như đầu và cánh.
Làm sạch gà cúng
Sau khi vặt lông xong thì cần phải dùng muối hạt để rửa sạch những phần da chết bên ngoài để da gà được sạch sẽ. Đồng thời, nhớ loại bỏ hết các phần thừa như móng gà, mỏ gà và lưỡi gà để gà cúng sạch sẽ hơn.
Cách mổ gà cúng
Có hai cách mổ gà cúng phổ biến là mổ bụng và mổ banh hết cả phần thân. Việc mổ banh hết cả phần thân thì khá đơn giản, chỉ cần dùng dao và cắt một đường giữa thân gà từ ngực đến hết phần bụng và sau đó lấy hết nội tạng của gà ra một cách dễ dàng. Cách này sẽ làm nhanh chóng nhưng hình thức bên ngoài sẽ không được đẹp mắt.
Cách thứ hai là mổ một lỗ nhỏ trên phần bụng sau để dễ dàng lấy hết phần nội tạng ra ngoài. Cắt một đường nhỏ khoảng 3cm ở giữa bụng sát với hậu môn của gà, và dùng tay để kéo lòng và các phần nội tạng ra ngoài. Lưu ý, nhớ cắt cuống họng gà ở phần cổ để quá trình kéo các phần nội tạng ở trên xuống dễ dàng hơn. Cách này thực hiện khó hơn, nhưng đổi lại là sẽ có một con gà cúng tròn trịa, gọn gàng và đẹp mắt.
Sau khi mổ xong gà cúng, nhớ làm sạch lại gà bằng muối và làm sạch ruột gà và nội tạng.
Cách làm gà cúng chéo cánh
Gà cúng chéo cánh là dáng gà được sử dụng phổ biến nhất trong văn hóa thờ cúng của người Việt. Đây là một dáng gà đẹp và cũng dễ thực hiện. Để làm được gà chéo cánh thì cần phải cắt thêm 1 lỗ tương tự như lỗ cắt tiết nhưng ở bên ngược lại để đút cánh gà vào đó. Sau đó, đút lần lượt từng cánh gà qua lỗ cắt tiết và lỗ vừa mới cắt thêm, đẩy lên miệng cho một phần nữa cánh gà sẽ trồi ra khỏi miệng. Cánh bên nào thì sẽ bắt về phía bên đó để cho hai bên được cân đối xòe ra như cánh tiên và cổ gà vươn cao.
Dùng dao để khứa phần khớp gà để dễ dàng bẻ ngược hai chân gà vào trong bụng, áp sát cả hai chân cân đối vào thân và phần móng chân cài vào trong bụng cho gọn gàng. Như vậy là chúng ta đã có dáng của một con gà chéo cánh.
Cách luộc gà cúng chéo cánh
Để luộc gà cúng, chúng ta cần phải chọn một cái nồi rộng hơn thân gà một chút để đặt gà vào thoải mái, đồng thời chiều cao của nồi cũng phải đảm bảo khi đổ nước sẽ ngập hết con gà. Nếu nồi nhỏ quá dễ làm biến dạng dáng gà trong quá trình luộc, nồi lớn quá thì sẽ làm cho quá trình luộc lâu hơn. Nồi cạn không đủ ngập gà thì sẽ không đậy được vung lại làm cho quá trình luộc lâu và khó khăn, làm phần trên của gà bị khô và dễ không chín đều.
Để gà cúng thơm thì chúng ta nên sử dụng một ít hành tươi và gừng tươi, gọt bỏ sạch sẽ và đập dập bỏ vào. Nhớ cho thêm một ít muối để thịt gà có vị và dễ chín đều hơn trong quá trình luộc.
Đậy vung nồi lại và bắt đầu luộc gà. Khi nước bắt đầu sôi thì hạ nhiệt độ để nước chỉ sôi lăn tăn để gà chín đều, không nên để nước sôi sùng sục làm cho phần bên ngoài chín quá nhanh mà bên trong chưa chín. Trong quá trình luộc nếu có váng nổi lên trên nước thì nhớ dùng muỗng vớt ra ngoài để nước luộc gà luôn trong trẻo. Không nên luộc gà cúng chung với tiết gà và lòng gà vì dễ làm cho màu sắc của gà bị xám lại không đẹp và có nhiều cặn trong nước.
Thông thường quá trình luộc gà sẽ mất khoảng 15-20 phút tùy theo loại gà và nhiệt độ luộc. Để kiểm tra gà cúng chín hay chưa, chúng ta dùng một cây tăm nhọn để xiên thử vào phần đùi gà, nếu nước tiết ra không còn đỏ nữa thì gà đã chín. Khi gà đã chín thì tắt bếp, để nước nguội tự nhiên trong khoảng 10-15 phút để da gà ngậm thêm nước và không bị khô như khi lấy ra sớm. Sau đó, vớt gà ra để vào nước đá để gà nguội hẳn và giúp da gà co lại sáng bóng.
Lưu khi không nên vớt gà khi nước đang sôi, làm nhiệt độ thay đổi đột ngột, thịt gà sẽ bị khô và da gà dễ bị xạm màu và nứt. Nhớ luộc tiết và nội tạng riêng, sau đó vớt ra bỏ vào phía trong thân gà cho gọn gàng.
Trang trí gà cúng đẹp mắt
Khi luộc gà đúng cách thì chúng ta đã có một con gà cúng đẹp mắt rồi. Để trang trí thêm cho gà cúng, chúng ta có thể dùng một ít nước nghệ vàng trộn với mỡ gà, sau đó quét lên phần thân của gà. Dùng cọ để quét đều lên hết phần con gà để da gà có màu vàng tươi đẹp mắt.
Như vậy là bạn đã có một con gà cúng chéo cánh đẹp mắt cho các lễ cúng rồi. Tuy nhiên, trong đời sống bận rộn và dịch vụ phát triển như hiện nay, không phải ai cũng có thời gian hoặc dành thời gian để tự làm gà cúng. Hiểu được điều đò thì trên các mâm cúng mà Đồ Cúng Việt phục vụ khách hàng như: mâm cúng khai trương, mâm cúng đầy tháng, mâm cúng thôi nôi … đều có gà cúng sẵn cho khách hàng.
Gà cúng nên đặt quay ra hay quay vào?
Nhiều người thắc mắc gà cúng nên đặt quay đầu ra hay quay đầu vào, vì khi đặt gà lên bàn thờ thì quay đầu ra trông sẽ đẹp mắt hơn. Tuy nhiên, theo quan niệm thì gà cúng phải quay đầu về phía bát hương. Trên bàn thờ gia tiên và bàn thờ các vị thần linh thì bát hương thường đặt sau các lễ vật, do đó gà cúng sẽ quay đầu vào trong.
Tuy nhiên, nếu như chúng ta bày gà cúng trong các mâm cúng đặt ở các bàn bình thường như mâm cúng đầy tháng – thôi nôi, khai trương, động thổ … thì gà vẫn quay đầu về phía bát hương nhưng bát hương lại đặt trước các lễ vật. Do đó, trên các mâm cúng này thì đầu gà quay về phía người cúng nên sẽ trông đẹp mắt hơn. Xem thêm các hình ảnh về gà cúng dưới đây để hiểu rõ hơn vấn đề này.
Hình ảnh gà cúng chéo cánh đẹp
Dưới đây là một số hình ảnh gà cúng đẹp, được làm theo tư thế chầu gà chéo cánh đặt trong các mâm cúng mà Đồ Cúng Việt phục vụ khách hàng.
Để lại một bình luận