Mâm cúng đầy cữ 7 ngày cho bé trai và 9 ngày cho bé gái là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, được nhiều bậc cha mẹ quan tâm. Cúng đầy cữ không chỉ thể hiện lòng biết ơn mà còn mang ý nghĩa cầu chúc sức khỏe, bình an cho bé. Trong bài viết này, Đồ Cúng Việt sẽ hướng dẫn chi tiết cách chuẩn bị mâm lễ vật đúng chuẩn, quy trình thực hiện lễ cúng đầy cữ cho cả bé trai và bé gái một cách đơn giản, đúng phong tục.
NỘI DUNG BÀI VIẾT:
1. Cúng đầy cữ là gì?
Cúng đầy cữ là một nghi lễ truyền thống quan trọng, được tổ chức khi bé trai đủ 7 ngày tuổi và bé gái đủ 9 ngày tuổi, dựa trên quan niệm dân gian về số vía (bé trai 7 vía, bé gái 9 vía) và phong thủy (7 thuộc dương, 9 thuộc âm).
Theo tín ngưỡng, trẻ sơ sinh được sinh ra nhờ công tạo hình và che chở của 12 Bà Mụ. Vì vậy, lễ cúng đầy cữ là một trong những nghi thức cúng Mụ, nhằm tạ ơn các vị thần linh đã giúp mẹ tròn con vuông. Lễ cúng cũng là dịp để cầu mong bé khỏe mạnh, ngoan ngoãn và bình an. Ngoài cúng đầy cữ, các lễ cúng Mụ khác bao gồm cúng đầy tháng, cúng thôi nôi, và cúng căn.
Đồng thời, lễ cúng đầy cữ còn là cơ hội để gia đình quây quần, chào đón thành viên mới, gửi gắm những lời chúc tốt đẹp đến bé, qua đó thể hiện sự gắn kết truyền thống và giữ gìn nét đẹp văn hóa Việt Nam.
2. Mâm cúng đầy cữ cho bé trai và bé gái
Mâm cúng đầy cữ cho bé trai (7 ngày) và bé gái (9 ngày) bao gồm các lễ vật mang ý nghĩa tạ ơn 12 Bà Mụ và Đức Ông vì công tạo hình, giáo dục trẻ. Tuy nhiên, mâm cúng của bé trai và bé gái có một số điểm khác biệt về số lượng, loại lễ vật và cách bày trí.
- Số lượng lễ vật: Theo phong tục, lễ vật cho bé trai dựa trên số 7 (ví dụ: 7 phần xôi, 7 chén chè), còn bé gái dựa trên số 9 (9 phần xôi, 9 chén chè).
- Loại chè cúng: Bé trai cúng chè đậu trắng, trong khi bé gái cúng chè trôi nước.
- Màu sắc trang trí: Bé trai thường dùng tông màu đơn giản, mạnh mẽ; bé gái sử dụng màu sắc mềm mại, nữ tính.
- Bài văn khấn: Nội dung văn khấn có thay đổi nhỏ để phù hợp với giới tính của bé (trai hoặc gái).
2.1. Mâm cúng đầy cữ bé trai 7 ngày
Mâm cúng đầy cữ cho bé trai 7 ngày cần được chuẩn bị chu đáo, đầy đủ các lễ vật theo phong tục để thể hiện lòng thành kính.
| LỄ VẬT | SỐ LƯỢNG | MÔ TẢ |
|---|---|---|
| Trái cây | 1 mâm | Mâm ngũ quả theo mùa, chọn các loại trái cây tươi ngon như xoài, cam, chuối, bưởi, táo để thể hiện sự sung túc và may mắn. |
| Hoa | 1 bó | Bó hoa tươi như cúc, đồng tiền hoặc hồng, tượng trưng cho sự tươi mới, bình an và hạnh phúc. |
| Nhang | 1 bó | Nhang trầm hương, tạo mùi thơm thanh tịnh, giúp không gian cúng thêm trang nghiêm. |
| Đèn tealight | 7 cây | Đèn tealight nhỏ, tượng trưng cho ánh sáng soi đường, mang lại may mắn và bình an cho bé. |
| Gạo | 1 phần | Gạo trắng sạch, biểu thị sự no đủ, sung túc cho gia đình và tương lai của bé. |
| Muối | 1 phần | Muối trắng tinh khiết, tượng trưng cho sự thanh tịnh và xua đuổi tà khí. |
| Giấy cúng đầy cữ | 1 bộ | Bộ giấy cúng độ thế Nam, dùng để dâng lên 12 Bà Mụ và Đức Ông, thể hiện lòng thành kính. |
| Trà | 1 gói | Trà thơm, thường là trà xanh, dùng để dâng cúng, biểu thị sự thanh tao và tinh khiết. |
| Rượu | 1 chai | Rượu trắng truyền thống, tượng trưng cho sự mạnh mẽ và lòng thành kính dâng lên các vị thần. |
| Nước | 1 chai | Nước sạch, biểu thị sự tinh khiết và sự sống, dùng để dâng cúng. |
| Trầu têm | 7 phần | Trầu têm cánh phượng, được chuẩn bị tỉ mỉ, tượng trưng cho sự gắn kết và may mắn. |
| Chè | 7 phần | Chè đậu trắng, món cúng truyền thống cho bé trai, mang ý nghĩa thanh tịnh và ngọt ngào. |
| Xôi | 7 phần | Xôi gấc đậu xanh, màu đỏ may mắn, biểu thị sự sung túc và sức khỏe. |
| Tôm luộc | 7 con | Tôm tươi luộc chín, tượng trưng cho sự nhanh nhẹn, khỏe mạnh và phát triển của bé. |
| Trứng luộc | 7 quả | Trứng gà luộc, để nguyên vỏ, biểu thị sự tròn đầy, sinh sôi và cuộc sống viên mãn. |
| Gà luộc | 1 con | Gà luộc chéo cánh, chọn gà trống khỏe mạnh, tượng trưng cho sức mạnh và sự bảo vệ. |
| Chén, đũa, muỗng | 7 bộ | Bộ dụng cụ sạch sẽ, dùng để dâng lễ vật, thể hiện sự chu đáo trong nghi lễ. |
| Ly rượu, nước | 7 cái | Ly sạch để đựng rượu và nước, dùng trong nghi thức cúng, biểu thị sự đầy đủ. |
2.2. Mâm cúng đầy cữ bé gái 9 ngày
Mâm cúng đầy cữ cho bé gái 9 ngày cũng cần được chuẩn bị kỹ lưỡng, với các lễ vật tương tự nhưng khác về số lượng và loại chè.
| LỄ VẬT | SỐ LƯỢNG | MÔ TẢ |
|---|---|---|
| Trái cây | 1 mâm | Mâm ngũ quả theo mùa, chọn các loại trái cây tươi ngon như xoài, cam, chuối, bưởi, táo để thể hiện sự sung túc và may mắn. |
| Hoa | 1 bó | Bó hoa tươi như cúc, đồng tiền hoặc hồng, tượng trưng cho sự tươi mới, bình an và hạnh phúc. |
| Nhang | 1 bó | Nhang trầm hương, tạo mùi thơm thanh tịnh, giúp không gian cúng thêm trang nghiêm. |
| Đèn tealight | 9 cây | Đèn tealight nhỏ, tượng trưng cho ánh sáng soi đường, mang lại may mắn và bình an cho bé. |
| Gạo | 1 phần | Gạo trắng sạch, biểu thị sự no đủ, sung túc cho gia đình và tương lai của bé. |
| Muối | 1 phần | Muối trắng tinh khiết, tượng trưng cho sự thanh tịnh và xua đuổi tà khí. |
| Giấy cúng đầy cữ | 1 bộ | Bộ giấy cúng độ thế Nữ, dùng để dâng lên 12 Bà Mụ và Đức Ông, thể hiện lòng thành kính. |
| Trà | 1 gói | Trà thơm, thường là trà xanh, dùng để dâng cúng, biểu thị sự thanh tao và tinh khiết. |
| Rượu | 1 chai | Rượu trắng truyền thống, tượng trưng cho sự mạnh mẽ và lòng thành kính dâng lên các vị thần. |
| Nước | 1 chai | Nước sạch, biểu thị sự tinh khiết và sự sống, dùng để dâng cúng. |
| Trầu têm | 9 phần | Trầu têm cánh phượng, được chuẩn bị tỉ mỉ, tượng trưng cho sự gắn kết và may mắn. |
| Chè | 9 phần | Chè trôi nước, món cúng truyền thống cho bé gái, mang ý nghĩa ngọt ngào và tròn đầy. |
| Xôi | 9 phần | Xôi gấc đậu xanh, màu đỏ may mắn, biểu thị sự sung túc và sức khỏe. |
| Tôm luộc | 9 con | Tôm tươi luộc chín, tượng trưng cho sự nhanh nhẹn, khỏe mạnh và phát triển của bé. |
| Trứng luộc | 9 quả | Trứng gà luộc, để nguyên vỏ, biểu thị sự tròn đầy, sinh sôi và cuộc sống viên mãn. |
| Gà luộc | 1 con | Gà luộc chéo cánh, chọn gà trống khỏe mạnh, tượng trưng cho sức mạnh và sự bảo vệ. |
| Chén, đũa, muỗng | 9 bộ | Bộ dụng cụ sạch sẽ, dùng để dâng lễ vật, thể hiện sự chu đáo trong nghi lễ. |
| Ly rượu, nước | 9 cái | Ly sạch để đựng rượu và nước, dùng trong nghi thức cúng, biểu thị sự đầy đủ. |
3. Văn khấn cúng đầy cữ (cúng Mụ) cho bé trai và bé gái
Bài văn khấn cúng đầy cữ là phần không thể thiếu trong nghi lễ, được sử dụng để bày tỏ lòng thành kính và cầu mong phước lành cho bé. Nội dung tương tự văn khấn cúng đầy tháng và cúng thôi nôi, nhưng có điều chỉnh nhỏ tùy theo giới tính của bé.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!– Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỷ đại tiên chúa.
– Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa.
– Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ đại tiên chúa.
– Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên Nương.
– Con kính lạy Tam thập lục cung chư vị Tiên Nương.Hôm nay là ngày: …….. tháng …….. năm ……..
Vợ chồng con là: ……..
Sinh được con (Trai/Gái) đặt tên là: ……..
Chúng con ngụ tại: ……..Nay nhân ngày đầy cữ, chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thần kính cẩn tâu trình:
Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng thần linh, Thổ công địa mạch, Thổ địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu tên là …….. sinh ngày …….. tháng …….. năm …….. được mẹ tròn con vuông.
Cúi xin chư vị Tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngoan, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô tai, vô ương, vô hạn, vô ách, phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng, kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý. Gia đình con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách lo nghĩ.
Xin thành tâm đỉnh lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
4. Các bước cúng đầy cữ cho bé
Nghi lễ cúng đầy cữ thường do ông bà hoặc cha của bé thực hiện, vì mẹ mới sinh còn yếu. Lễ cúng được tổ chức trong phòng ngủ của bé hoặc phòng khách, vào buổi sáng hoặc chiều tối khi thời tiết mát mẻ.
- Bước 1
Chuẩn bị không gian và bàn cúng tại phòng khách hoặc phòng ngủ của bé.
- Bước 2
Sắp xếp đầy đủ lễ vật lên bàn cúng một cách chỉnh tề, đảm bảo mâm cúng chu đáo. Lưu ý bày bình hoa và mâm trái cây theo nguyên tắc “Đông bình Tây quả”, các lễ vật phải cân đối.
- Bước 3
Đến giờ cúng, thắp tất cả đèn nến trên mâm cúng. Một người bế bé ra đứng trước bàn cúng. Nếu mẹ khỏe, có thể tham gia; nếu mệt, mẹ có thể nghỉ ngơi.
- Bước 4
Thắp hương lên bàn thờ gia tiên và các bàn thờ khác trước, sau đó thắp 3 nén hương vào bát hương trên mâm cúng đầy cữ. Rót trà, rượu, nước đầy các ly.
- Bước 5
Người cúng vái 3 vái, chắp tay, thành tâm đọc bài văn khấn cúng đầy cữ, sau đó vái 3 vái để hoàn tất nghi lễ.
- Bước 6
Chờ hương cháy hết 2/3 hoặc hết cây, sau đó mang đồ vàng mã đi hóa.
5. Lưu ý quan trọng khi cúng đầy cữ cho bé
Cúng đầy cữ là nghi lễ truyền thống nhằm tạ ơn thần linh và cầu mong sức khỏe, may mắn cho mẹ và bé. Vì mẹ và bé còn yếu trong giai đoạn 7-9 ngày sau sinh, cần lưu ý đảm bảo an toàn và lòng thành tâm.
- Lễ vật không cần quá cầu kỳ, chỉ cần đầy đủ và thể hiện lòng thành. Dù quan niệm “mâm cao cỗ đầy” thể hiện lòng thành kính, nhưng cần phù hợp với điều kiện kinh tế gia đình.
- Tránh các yếu tố có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và bé, như khói hương quá nhiều hoặc không gian cúng quá ngột ngạt.
- Hiện nay, các dịch vụ như Đồ Cúng Việt có thể hỗ trợ chuẩn bị và bày biện mâm cúng tại nhà, đồng thời hướng dẫn nghi lễ chu đáo, giúp ba mẹ an tâm.
- Nếu có sai sót trong quá trình chuẩn bị hoặc thực hiện, không nên quá lo lắng, vì lòng thành là yếu tố quan trọng nhất.
6. Giải đáp thắc mắc về cúng đầy cữ
Dưới đây là giải đáp cho một số câu hỏi phổ biến về lễ cúng đầy cữ, giúp ba mẹ hiểu rõ hơn về nghi lễ này.
Cúng đầy cữ là một nghi lễ mang tính tín ngưỡng, không bắt buộc theo tôn giáo hay luật pháp. Không cúng đầy cữ không gây ảnh hưởng gì. Đây là lễ cúng mang ý nghĩa cầu bình an, sức khỏe cho bé, phụ thuộc vào niềm tin và điều kiện của mỗi gia đình.
Mâm cúng đầy cữ cần được chuẩn bị đầy đủ các lễ vật theo phong tục để đảm bảo nghi lễ diễn ra suôn sẻ. Mâm cúng bao gồm: trái cây, hoa, nhang, đèn tealight, gạo, muối, giấy cúng, trà, rượu, nước, trầu têm, chè (đậu trắng cho bé trai, trôi nước cho bé gái), xôi, tôm luộc, trứng luộc, gà luộc, chén, đũa, muỗng, ly rượu, nước. Tùy vùng miền, có thể bổ sung thêm một số lễ vật khác.
Với những thông tin trên, Đồ Cúng Việt hy vọng đã cung cấp kiến thức hữu ích để ba mẹ thực hiện lễ cúng đầy cữ cho bé trai và bé gái một cách trọn vẹn. Nếu cần hỗ trợ dịch vụ mâm cúng đầy cữ, hãy liên hệ ngay với chúng tôi!
xin gia mâm này