Mâm Cúng Tết Đoan Ngọ 2025 và Bài Cúng Mùng 5 Tháng 5

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ được chuẩn bị cho lễ cúng mùng 5 tháng 5 Âm lịch hàng năm. Đây là một trong những nghi lễ truyền thống mang ý nghĩa quan trọng trong văn hóa các nước Á Đông. Đồ Cúng Việt sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị và thực hiện lễ cúng mùng 5/5 năm 2025, cùng bài văn khấn đầy đủ. Hãy cùng tìm hiểu nhé!

1. Tết Đoan Ngọ là ngày gì?

Tết Đoan Ngọ, có nguồn gốc từ Trung Hoa, còn được gọi là Tết Đoan Dương, Tết Trùng Ngũ hoặc Tết Trùng Nhĩ. Vì diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch, người Việt thường gọi là lễ cúng mùng 5/5. Đây là một trong những ngày Tết quan trọng, chỉ đứng sau Tết Nguyên Đán.

Trong tiếng Hán, “Đoan” nghĩa là mở đầu, “Ngọ” chỉ khoảng thời gian từ 11 giờ trưa đến 13 giờ chiều. Đây là thời điểm dương khí đạt đỉnh cao trong ngày, đặc biệt vào ngày mùng 5/5 Âm lịch – ngày được xem là nóng bức nhất trong năm. Tết Đoan Ngọ gắn liền với quan niệm xua đuổi sâu bọ, bệnh tật và bảo vệ sức khỏe.

Tết Đoan Ngọ đã du nhập vào văn hóa Việt Nam từ lâu đời. Theo truyền thuyết Trung Quốc, ngày này liên quan đến đại thi hào Khuất Nguyên nước Sở, người đã tự vẫn trên sông Mịch La vào mùng 5/5 Âm lịch. Dân chúng ném bánh tro xuống sông để ngăn cá tôm ăn thi thể ông, hình thành tục lệ cúng tế và ăn bánh tro.

Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ không chỉ liên quan đến Khuất Nguyên mà còn gắn với truyền thuyết về vị thần nông nghiệp, người giúp dân diệt trừ sâu bọ phá hoại mùa màng. Vì vậy, Tết Đoan Ngọ còn được gọi là “Tết diệt sâu bọ”, với ý nghĩa tiêu diệt sâu bọ (vi khuẩn trong cơ thể) và sâu bọ hại mùa màng, cầu mong sức khỏe, mùa màng năng suất và cuộc sống bình an, sung túc.

2. Nghi thức cúng Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ là một lễ Tết truyền thống của người Việt. Vào ngày này, các gia đình chuẩn bị mâm lễ để cúng ông bà tổ tiên, thần linh và tổ sư nghề nghiệp, cầu mong sức khỏe, tiêu diệt vi khuẩn có hại trong cơ thể (sâu bọ). Lễ vật trong mâm cúng thường bao gồm: hương, hoa, vàng mã, nước, rượu nếp, cơm nếp, các loại trái cây như mận, hồng xiêm, dưa hấu, vải, chuối…

Thời gian cúng Tết Đoan Ngọ:

Lễ cúng thường được tổ chức vào buổi sáng, lý tưởng nhất là giờ Ngọ (11h-13h trưa), thời điểm dương khí mạnh nhất theo quan niệm dân gian. Đây cũng là lúc sâu bọ sinh sôi mạnh mẽ nhất trong năm. Thời gian cúng Tết Đoan Ngọ chính xác cho năm 2025 là vào giờ Ngọ, ngày 5/5/2025 Âm lịch (tức 11h-13h trưa ngày 31/05/2025 Dương lịch).

Thực hiện lễ cúng như sau:

Sau khi bày biện mâm lễ đầy đủ, gia chủ đốt 9 ngọn nến, thắp 9 nén nhang, quỳ lạy 9 lạy, sau đó đọc bài văn khấn cúng Tết Đoan Ngọ mà Đồ Cúng Việt cung cấp bên dưới.

Ngoài cúng gia tiên, một số gia đình còn cúng thần linh, thổ công để cầu mùa màng bội thu và gia đình bình an. Những người làm nghề cũng thường cúng tổ nghề trong ngày này để tôn vinh tổ sư. Xem bài viết về mâm cúng tổ nghề tại đây: Hướng dẫn cúng tổ nghề cho tất cả các ngành nghề.

3. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ tại Đồ Cúng Việt

Vào dịp mùng 5 tháng 5, nhu cầu đặt mâm cúng Tết Đoan Ngọ tăng cao. Đồ Cúng Việt cung cấp nhiều gói mâm lễ phù hợp cho gia đình, công ty và đoàn thể, với dịch vụ trọn gói, hỗ trợ bày trí tận nhà.

Dưới đây là danh sách các lễ vật và hình ảnh mâm cúng Tết Đoan Ngọ trong các gói mà bạn có thể tham khảo:

3.1. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ cơ bản

Dưới đây là danh sách các lễ vật có trong một mâm cúng cơ bản tại Dịch vụ Đồ Cúng Việt:
(Lưu ý: Danh sách lễ vật cụ thể không được cung cấp trong bài viết gốc. Vui lòng liên hệ Đồ Cúng Việt để biết thêm chi tiết về gói mâm cúng cơ bản.)

3.2. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ đơn giản

Dưới đây là danh sách các lễ vật có trong một mâm cúng đơn giản tại Dịch vụ Đồ Cúng Việt:

• Mâm trái cây ngũ quả
• Cúc lưới / Kim cương – 1 bó
• Nhang trầm – 1 bó
• Đèn cây – 2 ly
• Gạo hủ – 1 hủ
• Muối hủ – 1 hủ
• Rượu nếp – 1 chai
• Nước chai – 1 chai
• Giấy cúng mùng 5 tháng 5 – 1 bộ
• Bánh kẹo – 1 đĩa
• Trầu cau – 1 phần
• Chè – 6 chén
• Xôi – 6 đĩa
• Bánh ú tro – 1 chục
• Cơm rượu – 1 phần
• Lá xông – 1 bó
• Gà luộc (kèm cháo gỏi) – 1 con

3.3. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ nâng cao

Dưới đây là danh sách các lễ vật có trong một mâm cúng nâng cao tại Dịch vụ Đồ Cúng Việt:
(Lưu ý: Danh sách lễ vật cụ thể không được cung cấp trong bài viết gốc. Vui lòng liên hệ Đồ Cúng Việt để biết thêm chi tiết về gói mâm cúng nâng cao.)

4. Mâm cúng Tết Đoan Ngọ ở 3 miền Bắc, Trung, Nam

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ ở miền Bắc gồm các món đặc trưng như cơm rượu nếp cái hoa vàng, giúp diệt sâu bọ theo quan niệm dân gian, và bánh tro làm từ gạo nếp ngâm nước tro, hỗ trợ thanh lọc cơ thể. Ngoài ra, mâm cúng thường có các loại trái cây như mận Hà Nội, vải, cùng hương, hoa, vàng mã dâng lên tổ tiên.

Ở miền Trung, ngoài các lễ vật phổ biến, người dân bổ sung cơm rượu lên men dạng miếng, thịt vịt giúp giải nhiệt và bổ dưỡng, cùng chè kê – món chè đặc trưng của Quảng Nam, thơm ngon và ngọt bùi. Các món này mang ý nghĩa cầu sức khỏe, xua đuổi tà khí và bảo vệ gia đình khỏi bệnh tật.

Mâm cúng miền Nam nổi bật với cơm rượu vo viên ngâm nước đường, tạo vị ngọt dễ ăn. Ngoài ra, có bánh ú Bá Trạng, tương tự bánh tro nhưng có nhân và kích thước lớn hơn, cùng chè trôi nước tượng trưng cho sự tròn đầy, may mắn. Người miền Nam thường chọn vải thiều đẹp, nhiều lá để bày trên mâm cúng, thể hiện sự trang trọng và thịnh vượng.

5. Bài văn khấn cúng Tết Đoan Ngọ truyền thống

Dưới đây là bài văn khấn cúng Tết Đoan Ngọ truyền thống, được sử dụng từ xưa đến nay. Bạn có thể in ra và điền thông tin để sử dụng trong lễ cúng:

Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố mẹ còn sống thì thay bằng Tổ Khảo, Tổ Tỷ).

Tín chủ (chúng) con là: ……..
Ngụ tại: ……..
Hôm nay là ngày: ……..
Gặp tiết Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa quả, dâng lên trước án.

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại, cúi xin thương xót con cháu, giáng về linh sàng, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh, Tiền chủ, Hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này, đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.

Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.

Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!

6. Những tập tục truyền thống trong ngày Tết Đoan Ngọ

Ngoài lễ cúng tổ tiên và thần linh, ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch còn có nhiều phong tục thú vị, mang ý nghĩa bảo vệ sức khỏe, trừ tà, duy trì nòi giống và bày tỏ lòng tri ân với tổ nghề, thiên nhiên.

1. Giết sâu bọ (vi khuẩn có hại)
Người xưa tin rằng sâu bọ trong cơ thể sinh sôi mạnh vào ngày này. Để tiêu diệt, người ta ăn rượu nếp, trái cây đầu mùa như mận, vải, dưa hấu…, với quan niệm các thực phẩm này khiến sâu bọ bị say và bị tiêu diệt.

2. Tắm nước lá mùi
Tắm nước lá mùi là phong tục phổ biến ở các vùng quê. Người dân nấu nước với lá mùi, tía tô, kinh giới, sả, lá tre… để tắm, giúp thanh lọc cơ thể, sảng khoái tinh thần và phòng tránh cảm mạo.

3. Hái thuốc mồng năm
Theo quan niệm dân gian, thảo dược hái vào giờ Ngọ ngày mùng 5 tháng 5 có dược tính mạnh. Người dân thường hái ngải cứu, đinh lăng, tía tô, kinh giới, phơi khô để dùng khi ốm đau. Ngoài ra, bó ngải cứu treo trước cửa nhà giúp trừ tà, xua khí độc.

4. Đeo bùa ngũ sắc
Trẻ em thường được đeo bùa ngũ sắc – túi vải chứa hạt mùi, hồng hoàng, khế, ớt, na… Bùa này giúp bảo vệ trẻ khỏi ma quỷ, rắn rết, mang lại may mắn và sức khỏe.

5. Nhuộm móng tay, móng chân
Người ta giã lá cây (như lá móng), bọc bằng lá vông, buộc vào móng tay, móng chân của trẻ (trừ ngón trỏ). Qua đêm, móng sẽ có màu đỏ đẹp, mang ý nghĩa trừ tà, bảo vệ trẻ khỏi điều xấu.

6. Khảo cây lấy quả
Người dân tin rằng cây cối có linh hồn. Nếu cây chậm ra quả, họ thực hiện nghi thức “khảo cây”: một người trèo lên cây, một người đứng dưới gốc cầm dao dọa chặt cây. Người trên cây van xin và hứa cây sẽ ra quả nhiều hơn. Nghi thức này còn giúp kích thích cây phát triển nhờ làm cỏ, tỉa cành.

7. Dâng cúng hoa quả đầu mùa
Tết Đoan Ngọ là dịp dâng lên tổ tiên các loại hoa quả đầu mùa như mít, nhãn, mận, đỗ xanh, xôi… Đây cũng là cơ hội để con cháu biếu tặng ông bà, cha mẹ, thầy cô, thể hiện lòng biết ơn và gắn kết cộng đồng.

8. Cúng tổ nghề
Người làm nghề truyền thống thường cúng tổ nghề để tỏ lòng tri ân, với mâm lễ gồm các sản phẩm do tổ nghề truyền dạy như đồ thủ công, bánh trái…, cầu mong công việc thuận lợi.

Những phong tục này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh mà còn phản ánh triết lý sống của người Việt: hài hòa với thiên nhiên, đề cao sức khỏe và sự gắn kết cộng đồng.

7. Những lưu ý khi cúng Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ ngày nay được xem là dịp để gia đình cầu mong sức khỏe và may mắn. Hãy tạo không khí vui vẻ, hướng dẫn con trẻ thực hiện các phong tục truyền thống để giữ gìn cội nguồn và tạo kỷ niệm đẹp.

Dưới đây là những lưu ý khi cúng Tết Đoan Ngọ:

• Chuẩn bị mâm lễ vật theo đúng phong tục và thực hiện lễ cúng vào giờ Ngọ (nếu có thể) để thể hiện lòng thành kính và tôn trọng truyền thống.
• Nên ăn cơm rượu nếp, trứng vịt, trái cây… ngay sau khi thức dậy để diệt sâu bọ. Tuy nhiên, nếu thành viên trong gia đình có vấn đề sức khỏe (như bệnh dạ dày), nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước để tránh ảnh hưởng.
• Thực hiện các phong tục như tắm nước lá mùi, hái thuốc mồng năm, đeo bùa ngũ sắc, nhuộm móng tay để xua đuổi tà khí, bảo vệ sức khỏe.
• Nghỉ ngơi và giữ gìn sức khỏe trong giờ Ngọ, vì đây là thời điểm dương khí cao, dễ ảnh hưởng đến tinh thần và sức khỏe.
• Bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên, thần linh và tổ nghề để cầu mong sức khỏe và thành công.

Tết Đoan Ngọ là nghi lễ truyền thống của dân tộc, không mang yếu tố mê tín. Hãy đón ngày lễ này với tâm thế thành kính và vui vẻ.

8. Giải đáp thắc mắc về Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ là ngày nào năm 2025?
Trả lời: Lễ cúng Tết Đoan Ngọ năm 2025 diễn ra vào giờ Ngọ, ngày 5/5/2025 Âm lịch (tức 11h-13h trưa ngày 31/05/2025 Dương lịch).

Không cúng Tết Đoan Ngọ có sao không?
Trả lời: Tết Đoan Ngọ là ngày lễ truyền thống, không bắt buộc theo tôn giáo hay pháp luật. Việc thực hiện lễ cúng phụ thuộc vào tín ngưỡng và văn hóa của mỗi gia đình.

Nên cúng Tết Đoan Ngọ vào mấy giờ?
Trả lời: Theo truyền thống, lễ cúng nên diễn ra vào giờ Ngọ (11h-13h). Tuy nhiên, tùy điều kiện, gia đình có thể cúng vào buổi sáng sớm, kết hợp với các phong tục như ăn rượu nếp để diệt sâu bọ.

Những món ăn trong ngày Tết Đoan Ngọ là gì?
Trả lời: Các món phổ biến gồm: cơm rượu nếp, bánh tro (bánh ú tro), thịt vịt, chè trôi nước, chè kê…

Những loại trái cây nên ăn trong ngày Tết Đoan Ngọ?
Trả lời: Theo quan niệm dân gian, các loại trái cây đầu mùa như mận, vải, dưa hấu, hồng xiêm, chuối, xoài, đào, cóc, sấu… có tác dụng tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể.

9. Kết bài

Đồ Cúng Việt đã hướng dẫn chi tiết cách chuẩn bị và thực hiện lễ cúng Tết Đoan Ngọ mùng 5/5. Nếu bạn cần đặt mâm cúng, hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng. Chúng tôi cung cấp dịch vụ mâm cúng trọn gói, giao tận nơi và bày trí tại nhà, với chi nhánh tại 10 tỉnh thành từ Bắc đến Nam.